Từ ngàn xưa tới nay các đồng bào dân tộc miền Trung Trung bộ Việt Nam, đặc biệt là đồng bào dân tộc Xê Đăng thường xuyên xử dụng 1 loại củ rừng để chữa nhiều loại bệnh, và sử dụng để giúp tăng cường sức khỏe cho bản thân, họ thường gọi là củ Ngải Rọm con hoặc cây thuốc Giấu, đó là những bài thuốc cổ truyền được người Xê Đăng truyền từ đời này sang đời khác.
Dựa vào những thông tin được lưu truyền về thần dược của đồng bào dân tộc Trung Trung bộ, Năm 1973, do nhu cầu cấp bách của giai đoạn kháng chiến giúp trị bệnh và phục hồi sức khỏe cho chiến sỹ, khu Y tế Trung Trung bộ cử một tổ 4 cán bộ do dược sĩ Đào Kim Long làm trưởng đoàn, kỹ sư Nguyễn Bá Hoạt, dược sĩ Nguyễn Châu Giang, dược sĩ Trần Thanh Dân là thành viên, đi điều tra phát hiện cây sâm theo hướng chân núi Ngọc Linh thuộc huyện Đắc Tô tỉnh Kon Tum.
Khi đoàn lên tỉnh Kon Tum, Ban Dân y Kon Tum cử thêm dược tá Nguyễn Thị Lê trợ giúp cho đoàn, dẫn đường lên núi Ngọc Linh. Sau nhiều ngày vượt suối băng rừng, đến 9 giờ sáng ngày 19 tháng 03 năm 1973, ở độ cao 1.800 mét so với mặt biển, đoàn đã phát hiện hai cây sâm đầu tiên và ngay buổi chiều cùng ngày đã phát hiện được một vùng sâm rộng lớn thuộc phía Tây núi Ngọc Linh. Sau 15 ngày nghiên cứu toàn diện về hình thái, sinh thái, quần thể, quần lạc, phân bố, di cư và phát tán, dược sĩ Đào Kim Long đã xác định núi Ngọc Linh là quê hương của cây sâm mới, đặc biệt quý hiếm, chưa từng xuất hiện tại bất cứ nơi nào khác trên thế giới. Theo đánh giá của Tiến sĩ Trần Chí Liêm, Thứ trưởng Bộ Y tế Việt Nam: đây là cống hiến quan trọng cho khoa học, bổ sung tri thức mới về vùng phân bố chi Panax xuống tới vĩ tuyến 15 và bổ sung cho chi Panax họ Araliaceae một loài mới. Sau khi sâm được phát hiện, Khu uỷ Khu 5 đã chỉ đạo Ban Dân y bí mật bảo vệ và khai thác, giao cho xưởng Dược Trung Trung Bộ chế biến làm thuốc phục vụ cán bộ, chiến sĩ và nhân dân; đồng thời gửi mẫu ra Bộ Y tế, Viện Dược liệu Hà Nội nghiên cứu.
Những năm sau khi hòa bình lập lại, tháng 10 năm 1978 một tổ công tác thứ hai lên vùng núi Ngọc Linh với nhiệm vụ ước lượng sơ bộ diện tích sâm mọc. Kết quả chuyến đi là việc tìm ra được một vùng dài hàng chục kilômét, có trữ lượng khoảng 6.000-7.000 cây sâm mọc dày đặc với mật độ từ 1 mét vuông một cây đến 7,8 mét vuông một cây.
Nǎm 1979, Ty Y tế Quảng Nam tổ chức điều tra ở 5 xã của huyện Trà My với sự giúp đỡ của Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả đợt điều tra là việc tìm thấy 1.337 cây trong 211 ô tiêu chuẩn. Trọng lượng trung bình thân rễ sâm là 5,26 gam; số thân có trọng lượng trên 25 gam là 7,39% và số thân rễ có trên 10 sẹo (ước tính trên 8 năm tuổi) là 36,9%. Đợt điều tra này đã thu được 1 thân rễ có tới 52 sẹo (ước tính cây trên 50 năm tuổi), đường kính 1,2 cm, tuy đây chưa phải là thân rễ sống lâu nhất. Trong những đợt tìm kiếm, điều tra về sau còn phát hiện ra cây khoảng 82 năm tuổi có rễ, củ và thân rễ dài hơn nửa mét.
Hiện nay Sâm Ngọc Linh đã được UBND tỉnh Quảng Nam giao nhiệm vụ cho Công ty CP Thương mại – Dược – Sâm Ngọc Linh Quảng Nam, tiền thân là Công ty Dược vật tư y tế Quảng Nam bảo tồn và phát triển cây Sâm Ngọc Linh, cây dược liệu đặc hữu, quý hiếm bậc nhất Việt Nam. Hiện tại, Công ty đã phát triển khu vực nuôi trồng Sâm Ngọc Linh trên một diện tích rộng lớn ở vùng núi Ngọc Linh độ cao 2000m. Hằng năm cung cấp cây Sâm giống cho người dân trong vùng trồng Sâm để phát triển kinh tế và các chương trình nghiên cứu, di thực cây Sâm Ngọc Linh. Từ nguồn nguyên liệu quý báu này, đội ngũ cán bộ nghiên cứu khoa học của Công ty đã dày công nghiên cứu tạo ra các sản phẩm đặc hữu như: Thực phẩm chức năng Sâm Ngọc Linh (chai 500ml, 1.200ml, 1.800ml), Diệp Linh Sâm (chai 525ml), Sâm Ngọc Linh Mật Ong (lọ 200g); đặc biệt, sản phẩm Nước bổ dưỡng Sâm Ngọc Linh (lon 190ml) là kết quả của một đề tài nghiên cứu khoa học cấp Tỉnh được Hội đồng khoa học đánh giá cao. Các sản phẩm từ Sâm Ngọc Linh đã được Bộ Y tế kiểm nghiệm, cấp chứng nhận tiêu chuẩn sản phẩm và có bán tại Văn phòng Công ty, các chi nhánh Công ty, các đại lý phân phối trên toàn quốc.
